3 mrt. 2025
Madelon: "Verhalen verbinden. In teams waar de samenwerking stroef loopt, is dat vaak omdat mensen elkaars achtergrond en ervaringen onvoldoende kennen. Bij gedoe ontstaat dan een beeld van ‘hoe het is gegaan’ of ‘hoe iemand is’, en daar gedragen mensen zich vervolgens naar. Door de verschillende ervaringen en perspectieven te delen, komt er nieuwe informatie, begrip en openheid. Dat maakt het samenwerken makkelijker en prettiger.
Vaak kennen mensen elkaars verhaal niet. Ze hebben geen idee wat de impact is van gebeurtenissen op een ander en van hoe dat een rol speelt in het werk. Als mensen de tijd nemen om hun verhaal te delen met de anderen én om echt naar elkaar te luisteren, komt er niet alleen nieuwe informatie naar boven (‘Joh, dat wist ik helemaal niet!’), maar voelen mensen zich ook meer gezien en erkend.
Het delen van verhalen kan ook nog een andere functie hebben, namelijk leiden tot een (hernieuwd) gemeenschappelijk verhaal, dat een basis vormt voor het functioneren van een team. Dat verhaal gaat over het verleden (‘waar komen we vandaan, wat heeft ons gevormd?’) en over de toekomst (‘wat hebben we voor ogen, waar gaat ons verlangen naar uit en hoe geven we daar richting aan, gebruik makend van onze kennis van ons verleden?’)."
Gijs: "Ik merk hetzelfde in mijn trainingen over projectmatig creëren. Iedere deelnemer heeft al een manier van werken en een eigen kijk op projecten. Ik ben als trainer een passant in hun verhaal, en juist door nieuwsgierig te zijn naar hun ervaringen, kan ik beter aansluiten bij hun belevingswereld. Bovendien maken verhalen de stof levendig. Theorie blijft beter hangen als het gekoppeld is aan een herkenbare ervaring.
Verhalen beïnvloeden ons handelen. Het is goed om je als team bewust te zijn van hoe aannames en patronen, die in het verleden zijn ontstaan, ook in het heden en richting de toekomst een rol spelen. Om te erkennen dat er meerdere waarheden zijn en op zoek te gaan naar datgene dat bindt op een diepere, vaak persoonlijke laag.
Daarnaast zijn verhalen simpelweg leuk en boeien ze lezers of toehoorders. Het delen van ervaringen of alleen al een korte anekdote brengt theorie tot leven. Het maakt de stof levendig doordat je je na een ervaring beter kan verplaatsen in iemand. Zo deel ik in trainingen vaak waar ikzelf de mist in ben gegaan in eerdere projecten. Hierdoor kijkt men naar mij als mens die fouten kan maken, daarvan leert en nu die lessen over wil dragen."
Madelon: "Ik werk in teams vaak met werkvormen zoals een tijdlijn van ervaringen of een ‘landkaart van het team’. Mensen tekenen hoe zij de samenwerking en omgeving ervaren, wat verrassende inzichten geeft. Soms is het delen van verhalen al genoeg om begrip en verbinding te creëren. Soms is er meer nodig en begeleid ik een verdiepend gesprek om vastgelopen situaties los te trekken.
Een mooie vraag in een team om de verhalen los te maken, vind ik: ‘Waar heb je ooit ja tegen gezegd, toen je deze rol accepteerde?’ Of: ‘Wat betekent het voor jou persoonlijk dat je deze rol hebt, wanneer krijgt die echt betekenis voor jou?’ Met deze vragen nodig ik mensen uit om naar hun verlangen te gaan en daar verhalen over te delen. Het brengt het gesprek meteen op een andere, diepere laag en helpt in het vinden van de gemeenschappelijke noemer (‘waar is het ons echt om te doen?’)."
Gijs: "In mijn trainingen gebruik ik verhalen op verschillende manieren. Ik begin en eindig elke sessie met een check-in en check-out waarin mensen ervaringen kunnen delen. Ook zorg ik dat ik een bibliotheek aan eigen praktijkvoorbeelden paraat heb, zodat ik de theorie altijd kan koppelen aan een echt voorval. Daarnaast laat ik deelnemers hun eigen ervaringen delen, zodat duidelijk wordt dat er meerdere perspectieven kunnen bestaan. Dat besef helpt enorm om beter samen te werken.
In trainingen wordt nadrukkelijk gereflecteerd. Waarom heb ik gedaan wat ik heb gedaan? Vanuit mijn rol houd ik ook vaak een spiegel voor. Zie je wat je nu doet? En wat is het effect daarvan? Op deze manier probeer ik mensen bewust te maken van hun eigen verhaal. Tegelijkertijd gebruik ik de kracht van de groep om meerstemmigheid te laten zien. Dit sluit aan bij wat het boek zegt: ‘Als mensen elkaars verschillende verhalen beluisteren, leren ze in elk geval dat anderen anders in de film kunnen zitten’."
Madelon: “Bij Phaos nemen we nieuwe collega’s bewust mee in onze ontstaansgeschiedenis. Niet als een droge opsomming van feiten, maar als een verhaal. Hoe is Phaos ontstaan? Welke gebeurtenissen hebben impact gehad? Wat zijn de waarden die daaruit voortkomen? Dit helpt om te begrijpen hoe dingen gaan, maar ook om kritisch te kijken: is dit nog steeds hoe we willen werken? Door het verhaal van Phaos te blijven delen, krijgt iedereen een plek in het gezamenlijke boek dat we samen verder schrijven.”
Gijs: "Door het lezen van het boek snap ik beter waarom ik mee ben genomen in het verhaal van Phaos. Ik vond het vanuit mijn eigen nieuwsgierigheid al interessant, maar hierdoor heb ik meer begrip gekregen van ongeschreven regels. Het heeft ervoor gezorgd dat ik beter snap in welk hoofdstuk ik ben ingestapt en wanneer andere collega’s dat hebben gedaan. De ervaringsjaren van collega’s hebben meer lading gekregen en door dit te weten voelt het meer alsof we aan hetzelfde boek werken."
Gijs: "Ik wens je het plezier van verhalen toe. Geniet van andermans verhalen en laat je inspireren! Denk ook eens na over je eigen verhaal: wat is jouw rode draad en waar wil je naartoe? En wees nieuwsgierig naar de verhalen binnen jouw organisatie. Hoe zijn jullie hier gekomen?"
Madelon: "Sta eens stil bij welke verhalen jij vertelt of doorvertelt. Welke invloed hebben die op hoe jij en je collega’s samenwerken? En vergeet vooral niet dat verhalen delen ook gewoon leuk is! Een simpele vraag als ‘Waar heb je deze week om gelachen?’ kan een teamoverleg al lichter en gezelliger maken. Dus: deel, luister, leer en geniet!"
Auteurs: Gijs Faber
Madelon Mulder
