11 dec. 2023
“Maak een tekening of collage als antwoord de vraag: Waar gaat dit programma naartoe?” Dit was de opdracht tijdens een training programmamanagement die ik onlangs gaf aan een groep programmamanagers. Als input voor de oefening verkenden de deelnemers met elkaar een programmaopdracht van een van hen. Binnen een paar minuten was iedereen aan het knippen en tekenen. Nog geen halfuur later kon iedereen laten zien hoe hij of zij de toekomst voor zich zag. Weken later hadden de deelnemers het nog over deze oefening en wat het hun leerde. In deze blog deel ik de belangrijkste inzichten die deelnemers terugkoppelden na de training. En ik neem je mee in het nut en de noodzaak van het scherp maken en uitdragen van je visie in programma’s.
Als je met elkaar een aantrekkelijk toekomstbeeld schetst, weet je waar je het voor doet. Ook als het even tegenzit heb je altijd dat beeld om op terug te vallen. Daar doe je het tenslotte voor. De visie bindt het team, het is immers deze ambitie waar je je aan committeert. Sterker nog, bij het ontbreken van een heldere visie ontstaat er gedurende het traject gemakkelijk discussie over de richting en de noodzaak. Dergelijke discussies die steeds opnieuw oppoppen zijn vaak een groot energielek.
Vooral voor mensen die veel in projecten hebben gewerkt, is het nieuw dat een programma om een visie vraagt. Dit fenomeen kent men niet uit de projectenwereld, waar de focus ligt op het behalen van het resultaat en het oplossen van een probleem. Het ontwikkelen van een visie is dan ook een belangrijk aspect bij het opstarten van een programma. In tegenstelling tot het opstarten van een project, waar deze stap niet van toepassing is.
Door de omgeving te betrekken bij de visievorming bouw je direct aan draagvlak voor en commitment aan het programma. Dus of dit nu voor jou betekent dat je met je programmateam aan de slag gaat of met de hele organisatie, ga samen aan de slag met het creëren en helder maken van de visie. Zo creëer je ook meteen ambassadeurs voor je programma.
Visieontwikkeling kan een project op zich zijn. Zeker als je wil dat veel mensen participeren. Dit vergt van jou als programmaleider dat je de bijeenkomst goed ontwerpt en dat je nadenkt over wie je allemaal op welke manier wil betrekken. Deze tijdsinvestering win je later echter gemakkelijk terug. Je zal mensen namelijk toch moeten informeren over het programma en dat heb je hiermee voor een deel al ondervangen. Daarnaast scheelt het je later veel zendingswerk en overtuigingskracht om mensen mee te nemen in het nut en de noodzaak van het programma. Ze hebben daar namelijk zelf al over meegedacht.
Dit geldt zowel voor het maakproces als voor de uiteindelijke uitingsvorm. Er zijn heel veel verschillende manieren om een visie te ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan:
Het eindresultaat bevat uiteraard ook woorden. Liefst niet te veel. Denk aan een paar zinnen. Het wordt anders snel wollig. Ondersteun deze in woorden uitgedrukte visie vooral ook met beeld. Denk aan een tekening, visual of video.
Soms moeten deelnemers aan een visietraject een drempel over voor ze zich comfortabel voelen met Lego of tekeningen. De ervaring leert echter dat als je eenmaal begint en dit proces goed begeleidt, mensen hier vanzelf in meegaan. Sterker nog, op deze manier samen aan het werk zijn zorgt niet alleen voor de gedeelde visie, maar geeft ook het maakproces energie!
Wil je meer leren over visievorming of Programmamanagement volgens Programmatisch Creëren? Kijk dan bij ons trainingsaanbod. Uiteraard mag je ook altijd contact met ons opnemen.
