Vragen? Bel +31 (0)85 273 6387
PMC-online
strookjes phaos 0008 Laag 20

Geteisterd brein

22 dec. 2020

Tandartsen signaleren dat een toenemend aantal patiënten hun gebit ’s nachts ernstige schade toebrengt doordat ze hevig tandenknarsen tijdens het slapen. We zijn vermoeid, we slapen slechter, we vinden het soms lastig om ons te concentreren en onze lontjes zijn kort. Het gaat voor velen nog maar net. En dat is meer dan de gebruikelijke eindejaarsmoeheid. De stress van de afgelopen negen maanden maakt zich kenbaar

Overleven

Onder dit soort omstandigheden staat ons brein op standje overleven en niet meer op leren van wat zich voordoet. Om te kunnen leren is er zeker enige spanning nodig; we moeten verleid worden om uit onze comfortzone te stappen. Echter, is die spanning te groot, dan gaat ons brein op slot. We staan niet meer open voor nieuwe informatie, we nemen deze minder goed op en we kunnen die vervolgens ook minder goed reproduceren. Dat overkomt ons allemaal. Er zijn maar weinig mensen die in een continue leerstand staan. De meesten hebben daar een klein zetje voor nodig, een gevoel van urgentie. Maar ook een zekere mate van rust en ruimte. En rust en ruimte heeft de Coronacrisis de afgelopen maanden nauwelijks geboden.

Aangeleerde machteloosheid

Velen van ons hebben zich de afgelopen negen maanden dan ook regelmatig machteloos gevoeld. Wat moest je anders? Er werd vooral over je beslist, hoe terecht ook. Onderzoek wijst uit dat dit machteloze gevoel vaak automatisch opnieuw wordt opgeroepen, door iedere volgende moeilijke periode in je leven, ook wanneer je daarbij zelf wel alternatieven hebt. Een van de dreigende gevolgen van Covid-19 is dan ook dat de ervaren machteloosheid niet verdwijnt zodra we gevaccineerd zijn, maar nog lang na blijft ijlen. De verlammende werking van de epidemie zet zich zo voort. In een aantal publicaties wordt mede daardoor zelfs zorgelijk gesproken over een ‘verloren generatie’ van jongeren. Jonge mensen die blijvend worden geplaagd door gevoelens van somberheid en isolement.

Aan het stuur blijven staan

De eerste stap naar een gezonde verwerking van de afgelopen periode is reflectie. Wat is er gebeurd? Wat heeft het me gekost en wat heeft het me gebracht? Wat lag binnen mijn invloed en wat daarbuiten? Hoe heb ik gehandeld en hoe niet? Wie waren en zijn van belang en waarom? Waar sta ik nu? Wat houdt me bezig? Door dit gesprek met onszelf te voeren, creëren we afstand tot 'wat ons is overkomen' en geven we daar tegelijkertijd betekenis aan. Daarmee stappen we uit de modus van overleven en creëren we ruimte voor ons belaagde brein. Ruimte om uiteindelijk het stuur weer over te nemen, de machteloosheid los te laten en keuzes te maken. En aangezien we ons in deze tijd toch bezinnen op goede voornemens voor het volgend jaar: er is van alles wat je ook in heel praktische zin kan doen om je brein te ondersteunen.

Drie tips om je brein gezond en weerbaar te houden

Er is eindeloos veel te leren over de betekenis van een gezond brein en hoe je dat kan bevorderen. Wij verzamelden een paar heel praktische tips, gebaseerd op eigen ervaring. Ze zijn eenvoudig toe te passen, vandaag nog, en werken voor (bijna) iedereen.

 

  1. Creëer de condities waaronder je voldoende en goed slaapt. Veel mensen slapen chronisch te kort of te onregelmatig. We zijn daar vaak aan gewend en vinden dat niks bijzonders. Tot je er zelf verandering in brengt en het verschil merkt. En nee, er zijn echt maar heel weinig mensen die genoeg hebben aan zes uur slaap; gemiddeld ligt dat tussen de 7 en 9 (!) uur per nacht. Wil je beter gaan slapen? Daar is van alles aan te doen.

  2. Wandel elke dag. Bewegen, buitenlucht, het ritme van je lichaam volgen. Het behoeft geen toelichting meer. Weersomstandigheden zijn geen excuus. Dan ga je maar wat korter (en vaker) of kleed je je wat beter. Er is zelfs een app voor je!

  3. Mediteer. Al lang niet meer soft, nu zelfs de ‘special forces’ dat standaard in hun trainingsprogramma’s hebben opgenomen. Kies een vorm die bij je past en experimenteer daarmee. Online kan je bijvoorbeeld 24/7 terecht via de app van Headspace. Wil je het fundamenteler en interactiever aanpakken, steek dan bijvoorbeeld je licht op bij een organisatie als het Centrum voor Mindfulness.


Drie tips.
Dat zijn er maar weinig.
Als je ze opvolgt gaat je dat helpen.
En sta je weer zelf aan het stuur.
Dus…