8 jun. 2022
Madelon Mulder begon ooit bij een ministerie, maar ontdekte al snel dat ze een fascinatie heeft voor hoe mensen samenwerken. Ze specialiseerde zich in individuele coaching en teamontwikkeling en richtte samen met een paar collega’s Phaos op. We spreken met haar over het belang van kweken van begrip en waarom het nodig is om meer naar elkaar te luisteren.
Je bent een van de oprichters van Phaos. Hoe zijn jullie tot de oprichting van Phaos gekomen?
“Ik was op dat moment aangesloten bij Kern Konsult. Daar komt onder andere het Kernkwadrant vandaan. Ook ligt daar de bron van PMC, waar collega’s bij betrokken waren met wie we later Phaos oprichtten. Ik ben me in het bijzonder gaan specialiseren in leiderschapsontwikkeling en teamontwikkeling. Zo heb ik toen ook een aantal management development trajecten ontwikkeld en uitgevoerd. Binnen Kern Konsult waren er grofweg twee stromingen ten aanzien van de samenwerking. Aan de ene kant waren er mensen die samen wilden werken vanuit de visie laat alle bloemen bloeien. Wij wilden meer een bedrijf vormen met wat strakkere sturingslijnen. Die twee visies schuurden soms in de praktijk. Dus toen begonnen we met een aantal collega’s een experiment. Dat was Phaos. Dat is opgericht binnen Kern Konsult om te onderzoeken hoe die twee stromingen samen konden gaan. Na twee jaar zijn we tot de conclusie gekomen dat het experiment geslaagd was: los van de kijk die we deelden op mens en organisatie, gingen die twee stromingen niet samen. Toen is Phaos pas officieel naar buiten gegaan, dat was in 2008.”
Wat trekt je zo aan in het coachingsvak?
“Hoe gaan we met elkaar om? Wat drijft mensen in hun gedrag, wat heeft hen gevormd, wat zijn hun normen en waarden, wat houdt hen soms tegen? Ik vind het zo leuk dat dit de inhoud van mijn werk is! Ik mag het met mensen hebben over hoe ze in elkaar zitten. Waarom zeg je wat je zegt? En waarom zeg je het op die manier? Wat is belangrijk voor jou om het goed te hebben met elkaar? En in je functie? Dat vind ik na al die jaren nog steeds heel interessant. Mensen vervelen me nooit. Ik merk daarbij dat mensen mij dingen durven te vertellen, dat ze me in vertrouwen nemen. Dat vind ik nog steeds bijzonder. Deze openheid helpt mij om van meer betekenis voor hen te kunnen zijn.”
Je begeleidt veel teams in je werk. Wat doe je dan precies?
“Ik begeleid teams die net starten. En dan gaat het vaak over elkaar beter leren kennen. Met wie zitten we om tafel? Wie heeft wat in zijn mars? Wat neem je mee en wat is ons gemeenschappelijk doel? Het is die lemniscaat van PMC die op teamontwikkeling ook van toepassing is. Ik begeleid ook teams waarin mensen echt niet meer door één deur kunnen. En dan kijk ik hoe daar een positieve beweging in is te krijgen.”
Hoe lijm je een team dat niet meer met elkaar door één deur kan?
“Als mensen al lang met elkaar samenwerken en dat gaat niet meer goed, dan kunnen er karikaturen van elkaar ontstaan. Dan luisteren mensen bijvoorbeeld niet meer naar elkaar omdat ze vinden dat die ene persoon altijd met hetzelfde komt. Ze voelen zich door de ander niet gezien. En dan raken mensen losgezongen van elkaar. Daarom ga ik altijd eerst voor contact. Kan er iets van een opening ontstaan, waardoor er weer interesse kan komen? Mijn ervaring is dat mensen vaak van de ander nog niet eens de helft weten van wat ze meemaken. Wat er in de ander omgaat. Als er spanning is in een relatie, dan is het leggen van contact heel belangrijk. Soms heb ik eerst individuele gesprekken. Dan luister ik naar hun ervaringen in het team. Dat geeft mij input voor waar het in een eerste sessie over moet gaan. Waar het vaak op neerkomt is dat ik mensen verhalen laat vertellen aan elkaar. Bijvoorbeeld: Hoe is het ‘t afgelopen jaar met je gegaan? Wat heb je meegemaakt? Hoe heb je daarop gereageerd? De anderen vraag ik alleen maar om te luisteren en ik vraag ze om nieuwsgierig en open te zijn. Ik toets in die individuele gesprekken of die bereidheid om echt naar elkaar te luisteren nog op te brengen is. Vaak zeggen mensen dan wel dat ze het nog een kans willen geven. En tijdens zo’n uitwisseling horen mensen echt andere dingen van elkaar. Dat ze zeggen: ‘jeetje, dat wist ik helemaal niet!’ Dat maakt die hele scherpe randen wat zachter en ontstaat er ruimte. Ik creëer een setting waarin dat kan gebeuren.”
Je zegt dus eigenlijk: ‘meer luisteren en minder praten’?
“Ja, mensen staan snel klaar met een oordeel. We zouden echt meer naar elkaar moeten luisteren in plaats van te stellen en te vertellen. We willen tegenwoordig zo graag grip op alles hebben, we zoeken naar oorzaken. Daarmee zetten we de communicatie vast met elkaar. Er is dan geen ruimte meer voor nieuwsgierigheid. En het is ook menselijk. Als iemand iets zegt waardoor ik geraakt word, dan vind ik ook snel wat. Waar ik mensen toe wil uitnodigen is het uitstellen van een te snel oordeel. Echte interesse hebben in de ander, dat is volgens mij waar we met z’n allen behoefte aan hebben en wat helpt om samen verder te komen.”
Even de tijd nemen voor elkaar en luisteren naar elkaars verhaal. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan of niet?
“Ja, dat denk ik wel. We hebben het tegenwoordig ook zo druk. We hebben veel werk, het tempo ligt hoog en de omgeving vraagt veel. Er zijn dus weinig momenten om even met elkaar een pas op de plaats te maken. Met de teams die ik coach is het eigenlijk georganiseerde reflectietijd. Georganiseerd omdat het in de agenda staat. Tijdens die teambijeenkomsten is er tijd om even uit te ademen. Even een stap terug te doen, contact te maken. Vaak zitten mensen ook nog helemaal in hun hoofd, Juist daarom is het van belang om iedereen ertoe te bewegen om even wat afstand te nemen. Maar de bereidheid is er altijd wel. En achteraf zeggen mensen dan: ‘dit hadden we eerder moeten doen’. Vaak gebeurt het dan dat er een terugkerend moment van reflectie gepland wordt. Eén keer in de drie maanden bijvoorbeeld. Dan staat het gewoon in de agenda en dan kijken we dan met het team wat er speelt. Zo houdt het team vinger aan de pols.”
Naast teams coach je ook mensen individueel. Wat voor mensen coach je vooral?
“Oh, dat verschilt heel erg. Dat gaat van directeur tot mensen met ondersteunende functies. Op elk niveau lopen mensen wel tegen dilemma’s aan. Ik kijk naar de mens als geheel, dus ik pak privé ook vaak mee. Mensen die helemaal vastlopen in hun werk bijvoorbeeld, dat kan te maken hebben met werkdruk. Maar ook met dingen die zich in hun privéleven afspelen. Dus ik kijk dan naar wie zij zijn en hoe het leven hen op dit punt gebracht heeft. Ik heb ook mensen met burn-outklachten. Dan stel ik vragen als: ‘Waar zit het bij jou in? Wat maakt dat jij zo gedreven bent? Waarom voel je je zo verantwoordelijk? En hoe kun je daarmee omgaan?’ Vaak weten mensen het antwoord diep van binnen al wel. Dus de kern voor hen blijkt dan niet zozeer wat de volgende stap moet zijn, maar of zij die stap durven te zetten? Samen kijken we dan wat daarvoor nodig is.”
Wil jij ook eens met Madelon sparren? Alleen of met jouw hele team? Neem dan contact op via info@phaos.nl.
